خدمت سربازی حذف نمی‌شود

روزنامه آرمان - زهرا سلیمانی: در حالی که حادثه نی‌ریز که به کشته شدن ۱۳نفر از سربازان نیروی زمینی ارتش انجامید، بحث‌هایی را درباره تغییر و تحولات در خدمت سربازی به دنبال داشته، روز گذشته رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز در یک گفت‌و‌گوی مفصل به صورت تلویحی تغییرات عمده در خدمت سربازی را رد کرد. با وجود این، موسی کمالی عنوان می‌کند در سال‌های اخیر گام‌هایی برای بهبود و خوشایندسازی خدمت سربازی برداشته شده است.

پس از حادثه‌ای که برای اتوبوس حامل سربازان پادگان ۰۵ کرمان رخ داد، بسیاری از جوانان و فعالان اجتماعی دوباره بحث تغییر و تحول در خدمت سربازی را پیش کشیدند. عمده‌ترین انتقادات درباره نحوه برخورد با سرباز و بی‌توجهی به او بود و گروهی هم اجباری بودن سربازی را دلیل برخورد نازل با سربازان دانستند، آن هم به این دلیل که مدل سربازی در کشور ما اجباری اجرا‌ می‌شود. امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا روی مدل سرباز حرفه‌ای کار می‌شود.

 در سال‌های اخیر نیز ایده سربازان دفاعی و سربازان تولیدی مطرح شده است. در این مدل تمامی مشمولان به سربازی می‌روند، اما پس از طی کردن دوران آموزشی سربازی آنها به دو شکل متفاوت انجام می‌شود. گروهی تحت عنوان سرباز دفاعی به مناطق عملیاتی می‌روند و گروهی هم تحت عنوان سرباز تولیدی به کار مشغول‌ می‌شوند.

در مرداد سال ۹۲ مرکز پژوهش‌های مجلس طرحی را تحت عنوان «الگوهای سربازی آینده در جمهوری اسلامی ایران» منتشر کرد؛ طرحی که هنگام انتشار سر و صدای زیادی به پا کرد و با توجه به همزمانی‌اش با آغاز به کار دولت روحانی برخی امیدوار بودند که به زودی یکی از الگوهای ارائه شده در این طرح در کشور اجرایی شود، ‌اما سرانجام با مخالفت ستاد کل نیروهای مسلح این اقدام در حد همان طرح باقی ماند.

توضیحات کمالی درباره تغییر و بهبود سربازی

روز گذشته رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز به دنبال انتشار برخی اخبار درباره احتمال تغییر در خدمت سربازی توضیحاتی را درباره روند بهبود کیفیت خدمت سربازی ارائه کرد. موسی کمالی درباره خبرهایی مبنی بر تغییراتی که در شرایط و قوانین سربازی در پی تغییرات ستاد کل نیروهای مسلح منتشر شده است، اظهار کرد: سربازان یکی از ارکان اصلی نیروهای مسلح و بنیه دفاعی کشور محسوب می‌شوند و در همین راستا هر تغییری که در وضعیت سربازی اتخاذ می‌شود باید با هماهنگی نیروهای مسلح انجام شود و پارامترهای مختلفی در تصمیم‌گیری درباره آن دخیل است.

او با تاکید بر اینکه انتخاب مدلی مناسب برای تامین نیروهای مسلح و همچنین مدل‌هایی برای سربازی یک مساله نظامی و امنیتی است، گفت: در همین راستا تصمیم‌گیری درباره این موضوع نیازمند تخصص، توان علمی و از همه مهم‌تر اطلاع از وضعیت دفاعی و امنیتی کشور در تمام ابعاد است.

بهبود وضعیت سربازی در اولویت

رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز درباره اینکه ستاد کل نیروهای مسلح تاکنون چه اقداماتی برای بهبود وضعیت خدمت سربازی انجام داده است، اظهار کرد: بهبود و بهسازی خدمت سربازی در چارچوب خدمت وظیفه عمومی بوده و رسیدگی و توجه به این موضوع جزو برنامه‌های مستمر نیروهای مسلح است که در چند سال اخیر نیز اتفاقات خوبی در این زمینه رخ داده است. کمالی ادامه داد: طرح‌هایی مانند سرباز معلم، سرباز سازندگی، سرباز بهزیست، سرباز پیام‌آور بهداشت، سرباز هیات علمی، سرباز تعاون‌یار و... نیز در همین راستا اجرا شده است.

همچنین طرح‌ها و تسهیلاتی نیز برای سربازان نخبه و استعداد برتر و همچنین سربازان قهرمان و محقق در نظر گرفته شده و سربازان بسیجی نیز مشمول تسهیلاتی دیگر شده‌اند. او با اشاره به طرح‌ها و تسهیلاتی که برای خانواده شهدا، جانبازان، رزمندگان،‌ آزادگان و سربازان متاهل در نظر گرفته شده است، خاطرنشان کرد: این طرح‌ها جزو تسهیلاتی است که در راستای بهبود کیفیت خدمت سربازی ارائه شده است. از طرف دیگر تسهیلات و امکاناتی نیز برای مددجویان تحت پوشش کمیته امام و بهزیستی در نظر گرفته شده است که تمامی این موارد جزو تصمیماتی است که در سال‌های اخیر در راستای بهبود کیفیت خدمت سربازی و بهسازی آن اتخاذ شده است.

مواد قانونی بهبود سربازی اجرا نمی‌شود

رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز با برشمردن شماری از مواد قانونی خدمت وظیفه عمومی افزود: یکی از موارد قانونی که در قانون مصوب سال۹۰ نیز آمده است، افزایش حقوق سربازان به میزان۶۰ تا۹۰ درصد حداقل‌ حقوق کارکنان پایور نیروهای مسلح است. هزینه خوراک کارکنان وظیفه نیز دو برابر هزینه خوراک کارکنان دولت پیش‌بینی شده و همچنین هزینه پوشاک نیز سه هزار برابر ضریب ریالی آن تعیین شده است. کمالی افزود: تامین وسیله ایاب و ذهاب و پذیرایی هنگام اعزام به مرخصی، پرداخت حق ماموریت، انتقال و خدمت در مناطق محروم و بد آب و هوا نیز از دیگر مواردی است که در قانون خدمت وظیفه عمومی وجود دارد.

او با بیان اینکه برابر ماده ۴۷ قانون خدمت وظیفه عمومی، آموزش‌های پودمانی برای سربازان نیز پیش‌بینی شده است، ادامه داد: همچنین آزمون شخصیت، رفتار سرباز و رئیس اداره سرمایه انسانی سربازان در پادگان‌ها نیز در تبصره پنج همین ماده پیش‌بینی شده و براساس آن باید از سربازان آزمون شخصیت گرفته شود و مطابق با شرایط روحی و روانی‌شان به کار گرفته شده و در صورت نیاز تحت مشاوره نیز قرار بگیرند.

درخواست ازنمایندگان مجلس و دولت

رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ادامه داد: در همین راستا تقاضای ما از نمایندگان مجلس، دولت و مسئولان ذی‌نفوذ این است که درباره سربازی و اجرای تمام مواد آن از جمله مواد گفته‌شده تلاش و همکاری کنند. کمالی در پاسخ به سوالی درباره فعالیت‌ کمپین‌هایی برای بهبود کیفیت خدمت سربازی و همچنین اظهارنظرهایی که برخی از کارشناسان در این زمینه مطرح می‌کنند، گفت: ما از هر شخص حقیقی یا حقوقی که طرحی در زمینه بهبود یا خوشایندسازی خدمت سربازی داشته باشد، استقبال کرده و دعوت می‌کنیم طرحش را به ما ارائه دهد.

 کمالی ادامه داد: البته کلیه طرح‌ها باید در چارچوب حفظ خدمت وظیفه عمومی باشد. برای مثال، برخی طرح سربازی حرفه‌ای را مطرح می‌کنند، در حالی که به نظر می‌رسد این افراد از نحوه تامین نیرو در نیروهای مسلح بی‌خبر هستند؛ چرا که تامین نیرو در نیروهای مسلح به سه روش پایور، پیمانی و وظیفه عمومی انجام می‌شود. او با تاکید بر اینکه ستاد کل نیروهای مسلح هیچ تصمیمی برای حذف خدمت وظیفه عمومی ندارد و به شدت با آن مخالف است، اظهار کرد: متاسفانه برخی از افرادی هم که مدل‌های مختلف برای سربازی پیشنهاد کرده و از سربازی حرفه‌ای صحبت می‌کنند، در اصل نیت‌شان حذف خدمت سربازی است؛ در حالی که این روش تامین نیرو طبق ماده ۱۵ قانون اجرا می‌شود.

شرط کاهش طول مدت سربازی

رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز درباره اینکه آیا احتمال کاهش طول مدت سربازی از ۲۱ ماه به یک سال یا کمتر از مدت فعلی وجود دارد یا خیر، گفت: طول مدت خدمت سربازی تابع دو عامل است: یکی تابع تعداد مشمولان اعزامی است و دیگری براساس نیاز نیروهای مسلح و دستگاه‌های دولتی تامین می‌شود. او ادامه داد: در همین راستا با توجه به کاهش موارد مذکور فعلا برنامه‌ای برای کاهش طول خدمت وظیفه عمومی وجود ندارد.

کمالی اضافه کرد: مانع دیگر نیز گسترش معافیت‌ها است. متاسفانه بعضی از معافیت‌های بی‌مورد که به برخی از افراد تعلق می‌گیرد، باعث می‌شود که شمار نیروهای مسلح کاهش یافته و نتوان برای کاهش طول مدت خدمت سربازی تصمیم گرفت. بنابراین اگر چنانچه درباره برخی از معافیت‌ها تجدید نظری صورت بگیرد، قطعا امکان کاهش طول مدت سربازی نیز وجود خواهد داشت.